Doğum Kontrol Hapı

Doğum kontrol hapları istenmeyen gebeliklerden korunmak için kullanılan ağızdan alınan hormon içeren ilaçlardır. Bu yöntem istenmeyen gebeliklerin önlenmesi açısından etkili ve yan etkisi oldukça azdır.

Dünyada ilk olarak 1960 yılında ABD’de onay alarak kullanılmaya başlanan bu ilaçlar özellikle kadınların yaşamında büyük değişiklikler yaratmıştır. Bu hapların kullanılmasıyla istenmeyen gebeliklerin önlenmesi kadınların aile ve meslek hayatında daha özgür olmasını sağlamıştır.

Doğum Kontrol Hapı Nedir?

Doğum kontrol haplarının içinde çoğunlukla estrojen (kadınlık hormonu) ve birlikte progesteron bulunur. Bu hormonlar hap kullanan kadınlarda yumurtlamayı durdurarak ve döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesini engelleyerek gebelik olmasını engeller. Bu hapın kullanımı sırasında aynı zamanda rahim ağzındaki salgının yoğunluğu artar, bu değişiklik de spermlerin rahim içine girmesini zorlaştırır.

Bazı doğum kontrol haplarında estrojen bulunmaz, tek başına progesteron bulunur. Bu tür haplar kadınların bebek emzirme döneminde kullanmaları için uygundur. Bazı doğum kontrol haplarında (trifazik haplar) hormonların miktarı kadınların normal adet döngüsüne benzemesi açısından üç farklı biçimde düzenlenmiştir. Bu tip doğum kontrol haplarında kadınların olabildiği kadar az dozda hormon almaları ve böylece yan etkilerin de azaltılması amaçlanmıştır.

Doğum kontrol hapları bazen istenmeyen gebeliklerin önlenmesi dışındaki nedenlerle kullanılabilir. Bu haplar içerdikleri hormonların etkileriyle kadınlarda adet sancısı, yumurtalık kisti, endometriosis (çikolata kisti) veya aşırı kıllanma gibi sorunlarda işe yarayabilir.

Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?

Doğum kontrol hapları günde bir defa alınır, bazı yan etkileri azaltmak için istenirse tok karnına kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ilk defa kullanılacaksa adetin ilk günü başlanır. Bundan sonra günde bir defa kullanmaya devam edilir, bu arada adet kanaması bitecektir. Doğum kontrol hapları her gün aynı saatte unutmadan düzenli olarak kullanılmalıdır.

Doğum kontrol hapı kullanımı
Doğum kontrol hapı kullanımı – Başlangıçta bulunduğunuz güne ait tableti kullanırsanız zaman içinde karışıklık önlenmiş olur.
(Büyütmek için tıklayın)

Doğum kontrol haplarının kutuları içinde çoğunlukla 21 hap bulunur. Bu nedenle 21 gün boyunca ara vermeden haplar kullanılmalı, sonra yedi gün beklenmelidir. İkinci kutu bu yedi günlük aradan sonra adetin hangi günü olduğuna bakılmaksızın kullanılmaya başlanmalıdır. Bazı doğum kontrol haplarının kutusunda ise 28 hap bulunur, bunların kullanımı sırasında yedi gün ara verilmeden tekrar ikinci kutuya başlanır. Böylece adet hapların kullanımı sırasında başlar ve biter.

Doğum Kontrol Hapları Düzensiz Kullanılmamalı

Bu hapların Kullanımı sırasında unutma olasılığını azaltmak için ambalajı üzerinde haftanın günleri yazılıdır. Doğum kontrol hapı kullanan bir kadın başlangıçta kullandığı hapı haftanın yazılı gününe denk getirirse daha sonraki günlerde kullanımı takip etmek kolaylaşacaktır.

Doğum kontrol hapları bir gün unutulursa hatırlandığı zaman alınması veya ertesi gün iki hap birlikte alınması durumunda koruyucu etkisi devam edecektir. Fakat birden fazla hap unutulursa veya unutulan hap yumurtlama zamanına yakın dönemdeyse koruyucu etki azalabilir. Böyle durumlarda hap kullanımına devam edilmelidir fakat başka bir gebeliği önleyici yöntem, örneğin kondom (prezervatif) kullanılmalıdır.

Doğum kontrol hapları kullanımı yarım bırakılamaz, yani kullanımdan vazgeçilmesi durumunda kutunun içindeki hapların bitirilmesi gereklidir. Bunun yanında doğum kontrol hapları kullanılmaya başladığı ilk ay etkili biçimde gebelikten korumayabilir. Bu yüzden kullanımın ilk ayında başka bir yöntem ile gebelikten korunmaya devam etmek uygun olacaktır.

Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri

Doğum kontrol haplarının bazı durumlarda kullanılması sorun çıkarabilir. Örneğin sigara kullanımı, kan pıhtılaşmasına eğilim yaratan hastalıklar veya toplardamarlarda genişleme (varis) bulunması durumlarında doğum kontrol hapları kullanılması sağlık açısından tehlikeli olabilir. Uzun dönem doğum kontrol hapı kullanımında, özellikle yaşı 35’ten fazla veya sigara içen kadınlarda, bacaklardaki toplardamarlarda tıkanıklık görülebilir. Damarlarda tıkanıklık olursa özellikle bir bacakta şişlik, kızarıklık, ağrı ve ateş yükselmesi görülür. Bacakta damar tıkanıklığı hakkında bir şüphe ortaya çıktıysa doğum kontrol hapı kullanımı hemen bırakılmalıdır.

Doğum kontrol hapları bazı kanser türlerinde kullanılmaması gerekir ama aynı zamanda bazı kanser türlerinin görülme şansını azaltır. Kadınlarda rahim içindeki dokularda (endometrium) veya memelerde kanser olması durumunda veya bu tür kanserlerin tedavisi sonrasında doğum kontrol hapı kullanılamaz. Bunun yanında uzun süre doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda yumurtalık ve rahim içindeki dokuların (endometrium) kanseri olma şansının azaldığı görülmüştür. Bunun nedeni büyük olasılıkla, bu hapların kullanımı sırasında yumurtalık ve rahim içi dokuların hormonal baskı altında kalmasıdır.

Bu haplar çok sık görülmese de kullanılmaya başladıktan sonra kısa veya uzun dönemde değişik yan etkiler yaratabilir. Bu hapların kullanılmasıyla bulantı, baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, bir miktar kilo alınması, düzensiz adet kanaması veya ruhsal durumda değişiklikler görülebilir. Yan etkiler çok sorun yaratmıyorsa hapların kullanılmaya devam edilmesi gereklidir, zaman içinde bu ilk yakınmalar azalacaktır.

Doğum kontrol hapları uzun dönem kullanımlarında adetler çok azalabilir hatta tamamen kesilebilir. Bu biçimde adetlerin az olması çok korkulan bir yan etki değildir. Böyle bir durumda gebelik testi yapılır ve gebelik yoksa doğum kontrol hapına eskisi gibi devam edilebilir. Doğum kontrol hapı kullanılırken “rahmi dinlendirme” amacıyla ara verilmesi tamamen yanlıştır. Böyle bir ara verilmesi durumunda hapların gebelikten koruma etkisi ortadan kalkacaktır.Son

Bir Cevap Yazın